بازی ‌های المپیک گوشی تلفن سوز رکوردزنی چین در کنترل و نظارت بر ورزشکاران در المپیک

یان ویلیامز خبرنگاری است که به سراسر چین سفر کرده و گزارش‌های متعددی را از آن کشور در نشریات منتشر کرده است؛ او هم چنین درگیری‌ها در بالکان، خاورمیانه و اوکراین را نیز پوشش خبری داده است. او برنده جوایز امی و بفتا برای کشف و گزارش خود در مورد اردوگاه‌های بازداشت تحت نظارت صرب‌ها در طول جنگ در بوسنی شده بود.

او خبرنگار خارجی رسانه‌هایی، چون شبه خبری «ان بی‌سی» امریکا در پکن و بانکوک در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ میلادی و خبرنگار کانال ۴ تلویزیون بریتانیا در مسکو بوده است. ویلیامز نویسنده و روزنامه نگار ساکن لندن است. آخرین کتاب او تحت عنوان «هر نفسی که می‌کشی؛ استبداد تازه چین» در آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی منتشر شد و پژوهشی درباره وضعیت نظارت و کنترل حکومت چین بر حوزه‌های مختلف و تهدید متوجه از سوی آن برای جهان است.

به گزارش فرارو، شدت نظارت بر ورزشکاران بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۰ میلادی در مسکو دوره شوروی در مقایسه با المپیک زمستانی چین در سال جاری میلادی هیچ بود. اکنون ورزشکاران تحت پوششی از مقررات به ظاهر پیشگیری کننده از شیوع کرونا تحت نظارت دائمی قرار دارند. در واقع، این مقررات تحمیلی از سوی حزب کمونیست چین ناشی از پارانوئید و وحشت آن حزب از هرگونه واژه یا تفکر انتقادی است. از دید حزب کمونیست چین افکار و واژگان و انتقادی به اندازه هر ویروسی خطرناک هستند.

تمام افرادی که در بازی‌های این دوره المپیک زمستانی شرکت می‌کنند از جمله ورزشکاران، کارکنان بخش پشتیبانی و نمایندگان رسانه‌ها باید اپلیکیشن My ۲۰۲۲ را بر روی گوشی‌های تلفن همراه هوشمندشان نصب کنند که طیف گسترده‌ای از داده‌های شخصی را جمع آوری می‌کند.

به گفته کارشناسان امنیت سایبری که این برنامه را بررسی کرده‌اند این اپلیکیشن قابلیت سانسور و ردیابی کاربران استفاده کننده از آن را دارد. این برنامه برای ارسال اطلاعات بهداشتی مانند نتایج آزمایش کووید و وضعیت واکسیناسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد. سایر عملکرد‌های این اپلیکیشن عبارتند از چت بلافاصله، چت صوتی، انتقال فایل و هم چنین آگاهی از اخبار و به روزرسانی آب و هوا در مورد بازی‌های المپیک.

کارشناسان جاسوس‌افزار در آزمایشگاه «سیتیزن» یک موسسه تحقیقاتی در دانشگاه تورنتو می‌گویند که مشخص نیست این برنامه اطلاعات دریافتی از گوشی‌های تلفن همراه هوشمند را با چه فرد یا سازمان‌های اطلاعاتی‌ای به اشتراک گذاشته است. این برنامه همچنین دارای ویژگی‌هایی است که به کاربران اجازه می‌دهد محتوای «از نظر سیاسی حساس» را گزارش کنند.

هم چنین، این اپلیکیشن حاوی فهرستی از کلید واژه‌های سانسور است که به مقام‌های چینی این امکان را می‌دهد که بحث در مورد موضوعاتی مانند شرایط شین جیانگ یا تبت را مسدود کنند. پژوهشگران هم چنین گفته‌اند که آسیب پذیری‌های رمزگذاری شده موجود در آن به این معنی است که این اپلیکیشن به راحتی هک می‌شود.

بازی‌های المپیک زمستانی امسال پکن پس از آن که تعدادی از کشور‌های غربی از جمله بریتانیا نسبت به آوردن تلفن‌های شخصی یا لپ تاپ به پکن هشدار دادند به درستی «بازی‌های المپیک گوشی تلفن سوز» لقب گرفته اند. تدابیر بریتانیا به دلیل ترس از این موضوع بوده که مقامات چینی بتوانند نرم افزار‌های جاسوسی را برای استخراج اطلاعات شخصی و نظارت بر فعالیت‌های آینده نصب کنند.

مشاور کمیته المپیک و پارالمپیک ایالات متحده می‌گوید: «باید این گونه فرض کنیم که هر متن، ایمیل، بازدید آنلاین و دسترسی به برنامه‌ای می‌تواند تحت نظارت یا در معرض خطر باشد».

کارشناسان امنیت سایبری مدت‌هاست هر دستگاهی که وارد چین می‌شود را پس از بازگشت به کشور مبداء غیر قابل استفاده قلمداد می‌کنند و مدیران تجاری هم اکنون معمولا از تلفن‌های بی‌کیفیت و لپ‌تاپ‌های دور ریختنی برای سفر به چین استفاده می‌کنند. با این وجود، برای ورزشکاران شرکت کننده در رقابت‌های المپیک این یک تجربه جدید است. آنان با هشدار‌های سازمان دهندگان نسبت به طرح مسائل حقوق بشری مواجه شده‌اند.

«یانگ شو» معاون مدیر کل پکن ۲۰۲۲ گفته که ورزشکاران در صورتی که اظهارات‌شان در مورد مسائل حقوق بشر «برخلاف روح المپیک، به ویژه بر خلاف قوانین و مقررات چین باشد مشمول مجازات مشخصی خواهند شد». هم چنین، «یانگ یانگ» رئیس کمیسیون بازی‌های المپیک زمستانی پکن به ورزشکاران هشدار داده که اگر تصمیم داشته باشند درباره موضوعات بحث برانگیز صحبت کنند باید مسئولیت پیامد‌های آن را نیز بپذیرند.

این بازی‌ها با سرکوب گروه‌های رو به کاهش فعالان حقوق بشر در چین همراه شده است. این یک روال معمول پیش از برگزاری رویداد‌های مهم بین المللی در چین بوده، اما طبق گزارش‌ها این بار شدیدتر از دوره‌های پیشین رخ داده است، زیرا فعالان مدنی، روزنامه نگاران و دانشگاهیان هشدار‌هایی را از سوی پلیس و سانسور پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی خود دریافت کرده‌اند. «هو جیا» یک فعال حقوق بشر مستقر در پکن در توئیتی گفته که فعالان سراسر کشور توسط مقامات امنیتی دولتی احضار شده و به آنان هشدار داده شده که سکوت کنند.

همان طور که «ژی یانگ» یک وکیل حقوق بشر مستقر در شهر چانگشا کشف کرده بود که مقام‌های دولتی چین یک اپلیکیشن به ظاهر بهداشتی را برای کسب اطلاعات شهروندان چینی دستکاری کرده‌اند اپلیکیشنی که شهروندان چینی برای رفت و آمد و جابجایی از شهری به شهر دیگر باید آن را دانلود کنند. این اپلیکیشن «برنامه چراغ راهنمایی» نامیده می‌شود، زیرا داده‌های مربوط به کاربران از جمله تحرکات و تعاملات آنان را جمع آوری می‌کند تا در ظاهر خطر ابتلای آنان به کووید را مورد ارزیابی قرار دهد.

زمانی که «ژی یانگ» برای ملاقات با مادر یکی از مخالفان سیاسی آماده سفر به شانگ‌های شد برنامه تلفن همراه او سبز رنگ بود به این معنی که او می‌تواند سفر کند. هیچ موردی از ابتلا به کووید در شهر زادگاه‌اش وجود نداشت. با این وجود، هنگامی که او به فرودگاه چانگشا رسید برنامه‌اش قرمز رنگ شد و مقام‌های امنیتی سعی کردند او را قرنطینه کنند.

ژی پلیس را که به او درباره این سفر اخطار داده بود به دخالت در دستکاری اپلیکیشن متهم کرد. ماه گذشته، درست پیش از آغاز بازی‌های المپیک پلیس چین «ژی» را بازداشت و او را به تحریک برای براندازی نظام سیاسی و ایجاد مشکل متهم کرد.

شیوع کرونا و سیاست ناامیدکننده «کووید صفر» چین بستر آزمایشی عالی برای دولت نظارتی تحت هدایت «شی جین پینگ» بوده است و او را قادر ساخته تا به سرعت طیفی از ابزار‌های کلاستروفوبیک (تنگناهراسانه، به ترس از گرفتار شدن در مکانی تنگ و راه گریز نداشتن در محیط‌های بسته گفته می‌شود) را گردهم آورد. همه این موارد به نام مبارزه با یک بحران بهداشتی بین المللی صورت می‌گیرند.

این اقدامات قطعا بیش از مدت زمان شیوع ویروس کرونا عمر خواهند کرد و با مفهوم «سلامت» که شامل همه انواع واژگان، افکار و رفتار‌هایی است که حزب کمونیست چین آن را «ناسالم» قلمداد می‌کند در ارتباط هستند.

ورزشکاران المپیک اکنون «پانوپتیکون» (ساختار سراسربین گونه ویژه‌ای از معماری ابداع شده در اواخر سده هجدهم توسط «جرمی بنتام» فیلسوف فایده گرای بریتانیایی که به زندان بانان اجازه می‌دهد تمامی زندانیان را تحت نظارت خود داشته باشند بدون آن که زندانیان بتوانند مطمئن شوند که در کدام لحظه تحت نظارت هستند گفته می‌شود. کارکرد آن به نحوی است که زندانی به هیچ وجه نمی‌تواند متوجه شود که زندان بان در هر لحظه از کدام حفره در حال زیر نظر گرفتن کدام یک از زندانیان است) شی را تجربه می‌کنند.

هفته گذشته، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه گفت که روسیه و چین با «سیاسی شدن ورزش» مخالف هستند. این اظهارات پس از صحنه سیاسی دیدار او با «شی جین پینگ» مطرح و در همان روز مراسم افتتاحیه برگزار شد و در جریان آن دو رهبر سیاسی در یک جبهه متحد علیه غرب قرار گرفتند.

در روز‌های بعد، پکن نیز همین کار را انجام داد و بازی‌ها را سیاسی کرد. «دینیگیر ایلاموجیانگ» یک اسکی باز با تبار اویغور به عنوان ورزشکار حمل کننده مشعل المپیک در مراسم افتتاحیه انتخاب شد. این موضوع به طور گسترده‌ای به عنوان پاسخ چین به اتهامات متوجه حکومت آن کشور مبنی بر نقض گسترده حقوق بشر در شین جیانگ تلقی شد. این دختر ۲۰ساله پس از خدمت به هدف حکومت در مسابقاتی که انجام داد رتبه چهل و سوم را کسب کرد و به سرعت از کانون توجهات ناپدید شد.

سپس «توماس باخ» رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، بار دیگر در نقشی که به نظر می‌رسد از آن لذت می‌برد از سوی چین مورد استفاده قرار گرفت نقش پشتوانه سیاسی برای حزب کمونیست.

طبق گزارش‌های منتشر شده در اواخر هفته، او با «پنگ شوآی» تنیسور چینی که نوامبر گذشته پس از طرح اتهامات سوء استفاده جنسی علیه یکی از مقام‌های ارشد حزب کمونیست ناپدید شد ملاقات خصوصی داشت. در بیانیه کمیته بین‌المللی المپیک در روز دوشنبه به اتهامات پنگ اشاره نشد و تنها در آن اشاره شده بود که پنگ در بازی‌های المپیک زمستانی حضور داشته و در رویداد‌ها شرکت کرده است.

پیش از این، پنگ مصاحبه‌ای با نشریه فرانسوی «اکیپ» انجام داد که در آن گفته بود اتهام مطرح شده از سوی او و یا منتسب به وی یک سوء تفاهم بوده است. این مصاحبه روز یکشنبه توسط کمیته المپیک چین ترتیب داده شد و آن نشریه اعلام کرد که از پیش خواسته شده بود پرسش‌هایی را برای پنگ ارسال کند و نظرات او به زبان چینی توسط یکی از مقامات کمیته المپیک چین ترجمه شده است.